روغن انتقال حرارت جزو مهمترین روغن های صنعتی به شمار می رود که کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارد. برخی از دستگاه ها و ماشین آلاتی که در کارخانجات و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند نیاز دارند تا حرارت را از یک بخش به بخش دیگر منتقل نمایند. برای این منظور از روغن های مخصوصی استفاده می نمایند قابلیت انتقال حرارت بالایی دارند. ویژگی های مثبت روغن انتقال حرارت موجب گشته تا صنایع مختلف استفاده از اینگونه روغن های صنعتی را جایگزین آب نمایند. از مهمترین مزایای روغن صنعتی می توان به نقطه جوش بالای آن اشاره نمود. این نوع روغن های صنعتی قابلیت کارکرد در دمای بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ درجه سانتی گراد را دارند و از طول عمر بالایی نیز برخوردار می باشند.
کدام نوع روغن انتقال حرارت مناسب تر می باشد؟
صنایع مختلف با توجه به نیاز از روغن های حرارتی مختلفی استفاده می نمایند و بسته به نوع کاربرد مورد نظر و شرایط کاری از روغن انتقال حرارت مناسب استفاده می گردد. همه این روغن ها از طریق فرآوری نفت خام به دست می آیند. از جمله روغن های حرارتی می توان به روغن سنتتیک اشاره نمود که بر پایه ترکیبات آروماتیک ساخته می شوند. این نوع روغن توانایی تحمل دمای ۳۴۰ درجه و بالاتر از آن رانیز دارا می باشند. روغن های سنتتیک نسبت به روغن های انتقال حرارت معمولی قیمت بالاتری دارند.
از دیگر روغن های صنعتی که برای انتقال حرارت استفاده می شوند می توان به روغن داغ اشاره کرد که خود براساس ویسکوزیته دارای درجه بندی های مختلفی می باشد. هنگامی که قصد خرید روغن انتقال حرارت را دارید باید کاملا مشخص نمایید که برای چه دستگاهی می خواهید استفاده کنید و دمای کاری آن دستگاه چقدر می باشد تا متناسب با نوع کاربرد شما روغن مناسب در اختیارتان قرار گیرد. اگر روغن انتقال حرارت تهیه شده روان تر یا غلیظ تر از میزان مناسب برای دستگاه شما باشد در گذشت زمان می تواند به دستگاه شما آسیب وارد کرده و سبب خرابی آن شود.
مزایای استفاده از روغن انتقال حرارت در مقایسه با آب
- امکان کارکرد در دماهای کاری بالا
- امکان کارکرد در فشار پایین
- مقاوم در برابر دماهای پایین و عدم یخ زدگی
- نیاز نداشتن به تجهزات جانبی مانند سختی گیر رزینی آب
- عدم رسوب گرفتگی لوله ها و در نتیجه آن عدم کاهش انتقال حرارت
- عدم نیاز به افزودن مواد شیمیایی جهت اصلاح کیفیت شیمیایی روغن
- امنیت بالا و عدم انفجار در اثر تراکم گازهای فشرده
- سهولت در کاربری و استفاده از این سیستم ها
- نیاز به سرویس و نگهداری کمتر
- راندمان و طول عمر بالاتر
- و…
نکات مهم در استفاده از روغن انتقال حرارت
در انتخاب نوع روغن انتقال حرارت مورد استفاده باید دقت شود و از روغن مناسب با توجه به نوع سیستم و دمای کاری آن بهره گیری شود. در صورتی که از روغن های نوع معدنی در سیستم های بسته و برای دماهای بالاتر از ۳۰۰ درجه سانتی گراد استفاده شود به سرعت موجب اکسیداسیون روغن شده که اسیدی شدن روغن و تشکیل لجن در سیستم را پی خواهد داشت. این مساله در زمان کوتاهی موجب از کار افتادن سیستم خواهد شد. برای انتقال حرارت در دماهای بالاتر می توان از روغن های انتقال حرارت سیلیکونی بهره گیری نمود.
برای شستشوی سیستم های بویلر روغن داغ از بکارگیری حلال های نفتی مانند سوخت کاملا پرهیز نمایید. سوخت می تواند موجب کاهش ویسکوزیته و نقطه اشتعال روغن شود که به موجب آن در دماهای بالاتر احتمال بروز آتش سوزی و یا حتی نشتی در نقاط آب بند افزایش می یابد. جهت جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی بهتر است در زمان شستشوی سیستم از روغن های مخصوص برای این کار استفاده نمایید و یا می توانید از همان روغن مورد استفاده در سیستم برای این این کار بهره گیرید.
نکته مهمی دیگری که در استفاده از روغن انتقال حرارت وجود دارد جلوگیری از ورود آب به سیستم می باشد. به دلیل اینکه آب در اثر افزایش دما تغییر فاز می دهد و به بخار تبدیل می گردد و موجب افزایش حجم بسیار زیادی می شود. این مساله موجب اختلال در فشار سیستم خواهد شد. ورود آب به سیستم موجب بروز پدیده کاویتاسیون در پمپ شده و صداهای ناهنجار از سیستم شنیده خواهد شد. در نهایت به دلیل اینکه روغن به درستی در سیستم گردش نمی نماید مصرف کننده به دمانی مورد نظر دست نخواهد یافت. همچنین وجود آب در سیستم انتقال حرارت روغنی موجب تخریب روغن شده و زنگ زدگی در سیستم را در پی خواهد داشت.
با بررسی مداوم وضعیت کیفی روغن موجود در سیستم می توانیم از وضعیت آن و احتمال آلودگی آن توسط آب و سایر مواد آگاه شویم و قبل از بروز مشکلات جدی اقدامات لازم را انجام دهیم.
کاربرد روغن انتقال حرارت در صنایع مختلف
روغن انتقال حرارت برای کاربردهای گوناگون در صنایع مختلف اسستفاده می شود و به طور کلی در هر صنعتی که نیاز به انتقال حرارت بین بخش های مختلف و دستگاه ها نیاز باشد می توان از این نوع روغن های صنعتی بهره گرفت. یکی از مهمترین کاربردهای روغن انتقال حرارت در بویلرهای روغن داغ می باشد که برای تامین حرارت مورد نیاز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
صنایع پتروشیمی از جمله مهمترین صنایعی است که به صورت گسترده از روغن های انتقال حرارت استفاده می نماید. دمای کاری دستگاه ها در صنایع پتروشیمی بسیار بالا می باشد وبه همین دلیل نمی توان از آب برای خنک سازی این دستگاه ها استفاده نمود. بهترین گزینه در این مورد استفاده از روغن انتقال حرارت برای انتقال گرما به خارج از دستگاه می باشد. در صنایع پتروشیمی معمولا از روغن هایی استفاده می شود که قابلیت تحمل دمای بالایی دارند و می توانند تا دمای ۴۰۰ درجه سانتیگراد را نیز تحمل نمایند.
صنایعی دیگری از جمله صنعت چاپ، تولید چرم، صنایع چوبی، تولید قیر، ساخت بتن و سیمان و بسیاری صنایع دیگر از روغن های انتقال حرارت به نوعی بهره می برند و راندمان کاری خود را افزایش می دهند.
قیمت روغن انتقال حرارت
یکی از مهمترین عوامل در انتخاب و خرید روغن انتقال حرارت، قیمت می باشد. همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم روغن های مورد استفاده برای انتقال حرارت انواع مختلفی دارند که از لحاظ قیمت با یکدیگر می توانند اختلاف زیادی داشته باشند. همچنین کیفیت مورد نیاز از یک نوع روغن نیز می تواند در افزایش یا کاهش قیمت روغن انتقال حرارت نقش داشته باشد. توصیه می شود با استفاده از روغن حرارتی مناسب طول عمر و راندمان دستگاه های خود را افزایش دهید و از آسیب های احتمالی در آینده جلوگیری کنید.